Tympanogram - co warto wiedzieć o badaniu funkcji ucha?

Tympanogram – badanie ucha środkowego

Tympanogram to krzywa, za pomocą której można zdiagnozować różne nieprawidłowości i schorzenia w funkcji ucha środkowego. Wykres tympanometrii może przybierać różne kształty, W zależności od kierunku i stopnia zakrzywienia, wyróżnia się tymponogram typu A, B i C oraz As i Ad.

Tympanometria  – co to jest?

Zanim przejdziemy do szczegółowego opisu tympanogramu, warto dowiedzieć się czym jest tympanometria. Audiometria impedancyjna, bo tak brzmi jej inna oficjalna nazwa, jest obiektywnym i w pełni bezbolesnym badaniem, które pozwala ocenić zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie ucha środkowego, trąbki słuchowej i błony bębenkowej. Badanie pozwala łatwo wykryć i zdiagnozować patologie, infekcje i stany zapalne. Wśród możliwych schorzeń znajdują się m.in. niedrożność trąbki Eustachiusza, nieprawidłowości w zanikaniu odruchu strzemiączkowego oraz pęknięcie błony bębenkowej. 

Tympanometrię wykonuje laryngolog. Podczas badania lekarz ocenia podatność błony bębenkowej na zmianę ciśnienia w zewnętrznym przewodzie słuchowym, który odpowiada za przenoszenie słyszanych przez nas dźwięków do ucha i dalej do mózgu. Specjalista mierzy odbicie fal dźwiękowych od błony w momencie zmiany spadku lub podwyższenia ciśnienia i na tej podstawie określa tzw. sztywność błony bębenkowej, która jest wyrażona tympanogramem. 

Tympanogram – jak wygląda badanie?

Podczas badania laryngolog umieszcza w kanale ucha zewnętrznego pacjenta sondę tympanometru. Gumowa i miękka jest  w pełni bezpieczna dla ucha. W ten sposób specjalista bada wyjście ciśnienia w jamie bębenkowej, które zmienia się w momencie, gdy pacjent przełyka ślinę, ziewa lub zatyka nos. Wymienione czynności powodują, że ciśnienie w jamie bębenkowej staje się ujemne. Ciśnienie dodatnie można wywołać poprzez wykonywanie głębokiego wydechu przy jednoczesnym zamknięciu ust oraz zatkaniu nosa. Tympanometria trwa zazwyczaj około kilku minut, a pacjent podczas badania nie powinien odczuwać dyskomfortu.

Tympanogram – jak interpretować wyniki?

Wyniki tympanometrii, czyli tympanogram, należy interpretować w ściśle określony sposób. Jeśli kształt krzywej z ostrym oscyluje wokół 0 dPa oznacza to, że wynik tympanometrii jest w normie. Jeśli tympanogram ma kształt płaskiej linii o niskim położeniu mamy do czynienia z wynikiem typu B. Jest on charakterystyczny dla ucha wysiękowego. Może także  oznaczać stan zapalny ucha środkowego lub uszkodzenie błony bębenkowej. Tympanogram typu C jest przesunięty w kierunku ujemnych wartości ciśnienia, Taki wynik może wskazywać na dysfunkcję trąbki słuchowej, zapalenie górnych dróg oddechowych lub przerośnięty III migdał. Wykres typu As jest lekko spłaszczony. Obniżony gradient może wskazywać na ostosklerozę lub barotraumę. Typ Ad jest bardzo wysoki i oznacza wysoką podatność poza granicami normy. Może świadczyć o przerwaniu łańcucha kosteczek ucha.

Jakie są wskazania do badania funkcji ucha?

Tympanogram wykonuje się w celach diagnostycznych lub w stanach chorobowych. Wskazaniem do wykonania badania są m.in. obecność lub podejrzenie wysiękowego zapalenia ucha środkowego, dysfunkcja trąbki słuchowej, porażenie nerwu słuchowego, wyciek płynu infekcyjnego za błoną bębenkową, przerwanie łańcucha kosteczek słuchowych, przerośnięte migdałki podniebienne lub gardłowe, otoskleroza i perforacja błony bębenkowej. 

Przeciwskazania do tympanografii

Co do zasady nie ma przeciwwskazań do wykonywania badania. Decyzję o konieczności jego wykonania podejmuje lekarze. Czynnikiem ograniczającym może być wiek pacjenta, ze względu na dużą ruchliwość dzieci, które mogą nie być w stanie usiedzieć spokojnie podczas badania. Niektóry typ instrumentów może być także nieodpowiedni dla pacjentów poniżej 6 miesiąca życia.

Wyniki testu może unieważnić także obecność korka z woskowiny usznej. Innym ograniczeniem może być konieczność regularnego powtarzania badania. Wynika to z faktu, że tympanografia pozwala na analizę jedynie aktualnego stanu funkcji ucha, tylko w danym momencie. Aby monitorować rozwój infekcji lub obecność wydzieliny niezbędne jest więc powtórzenie badania.