Zasady suplementacji kwasu foliowego w ciąży i podczas karmienia piersią. Ile i jak przyjmować?

Czym jest kwas foliowy?

Kwas foliowy znany jest także jako witamina B9 albo folacyna. Pomaga organizmowi w tworzeniu nowych komórek, w tym czerwonych krwinek. Można znaleźć go w żywności, przede wszystkim w owocach, zielonych warzywach liściastych oraz w wątróbce. Bogate w witaminę B9 są między innymi: szpinak, jarmuż, awokado, brokuł, cytrusy, a także jajka. Suplementy w ciąży i podczas karmienia piersią są jednym z kluczowych źródeł kwasu foliowego, który powinna przyjmować każda przyszła oraz obecna mama.

Dlaczego kwas foliowy jest tak ważny?

Pomimo, że suplementacja witamin z kwasem foliowym zalecana jest szczególnie podczas ciąży, to warto pamiętać, że każdy człowiek potrzebuje kwasu foliowego. Często obserwuje się jego niedobór, warto więc zastanowić się nad spożywaniem witamin niezależnie od tego czy planuje się ciążę czy też nie. Kwas foliowy odgrywa bowiem ważne funkcje w procesach metabolicznych, regulując wzrost komórek. Zapobiega także anemii, poprzez produkcję czerwonych krwinek. Ponadto pozytywnie wpływa na działanie układu nerwowego. Może przyczynić się także do zredukowania uczucia zmęczenia i znużenia. 

W czasie ciąży jest niezwykle istotny dla prawidłowego rozwoju płodu. Spożywanie kwasu foliowego zmniejsza ryzyko wystąpienia wad płodowych. Odgrywa też rolę w dziedziczeniu cech i ma wpływ na masę maluszka oraz jego rozwój. Jak wykazują badania, niedobory kwasu foliowego zwiększają ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu. Prowadzi to do powstania m.in. przepuklin mózgowo-rdzeniowych, bezmózgowia czy rozszczepu kręgosłupa. W Polsce te wady występują aż w 1–2 przypadkach na 1000 urodzeń.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca suplementację kwasem foliowym kobietom w okresie prokreacyjnym oraz kobietom na wczesnym etapie ciąży. Warto więc spożywać witaminę B9 już na etapie planowania ciąży oraz przez pierwsze jej 12 tygodni. 

Suplementacja kwasu foliowego w ciąży

Standardowo zalecana dawka kwasu foliowego wynosi 0,4 mg na dzień. Taka dawka zalecana jest kobietom, które nie posiadają czynników wpływających na zaburzenia metabolizmu folianów. Trzeba wziąć jednak pod uwagę, że istnieją kobiety, które posiadają większe ryzyko wystąpienia wad płodu. W takim przypadku lekarz rekomenduje wyższą dawkę 0,8 mg dziennie bądź 5 mg na dobę w razie wystąpienia wad cewki moczowej u matki, ojca lub ich potomstwa. Warto także przyjmować suplementy wzbogacone o witaminę B12. 

Kwas foliowy podczas karmienia piersią

Po porodzie, gdy matka karmi piersią, przeważnie zalecane jest przyjmowanie tych samych witamin co w trakcie ciąży. Dlatego warto nie rezygnować z suplementacji kwasu foliowego w tym okresie. Witamina B9 jest niezwykle istotna dla karmiącej kobiety. W okresie laktacji nadal następuje wzmożone zapotrzebowanie na te witaminę. Zrezygnowanie z suplementacji może powodować problemy z funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego oraz układu krążenia. Ponadto kwas foliowy nadal jest ważny dla prawidłowego rozwoju dziecka. To w okresie laktacji następuje jego szybki wzrost i podział komórek. Prawidłowe podziały uzależnione są od obecności kwasu foliowego oraz folianów, które dostarczane są do organizmu dziecka wraz z mlekiem matki. 

Dawka przeważnie pozostaje niezmienna jak podczas ciąży i wynosi 0,4 mg dziennie. Kobiety karmiące z grup wysokiego ryzyka powinny przyjmować dawkę 0,8 mg dziennie, w tym aktywne foliany oraz witaminę B12. 

Czy kwas foliowy można przedawkować?

Nadmiar kwasu foliowego wydalany jest z organizmu wraz z moczem, dlatego nie ma obaw o przedawkowanie tej witaminy. Jest to niemożliwe. Zdecydowanie groźniejszy jest niedobór kwasu foliowego, dlatego warto przyjmować go zarówno w postaci suplementów, jak i również dostarczać go poprzez pożywienie bogate w witaminę B9.

Każda przyszła mama powinna więc zaopatrzyć się w witaminy zawierające kwas foliowy. Jego suplementacja powinna zacząć się już kilka miesięcy przed planowanym zajściem w ciążę i nie kończyć się wraz z urodzeniem dziecka, lecz być kontynuowana w trakcie karmienia piersią. Pomoże to zapobiec tragicznym skutkom niedoboru tego składnika w organizmie i uchronić maluszka.